როგორ უნდა მოვიქცეთ დაბალი წნევის დროს – ექიმის რჩევები
თარიღი: 11 მაისი, 2021
დაბალი არტერიული წნევა, იგივე ჰიპოტენზია არის წნევა, რომელიც ადამიანის მოსვენებულ მდგომარეობაში 90/60-ზე ნაკლებია და მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთ ადამიანში ის შესაძლოა სულაც არ იწვევდეს პრობლემებს, მეთვალყურეობა მაინც სჭირდება. ექიმ-ნევროლოგ შორენა კუნჭულიას თქმით, ჰიპოტენზიაც ისევე საყურადღებოა, როგორც ჰიპერტენზია, რადგან დაბალმა წნევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავბრუსხვევა და გულისწასვლა. განსაკუთრებით საშიშია წნევის სწრაფი ვარდნა. მწვავე შემთხვევებში კი დაბალი არტერიული წნევა შეიძლება სიცოცხლისთვის საშიშიც გახდეს.
დაბალი წნევის მიზეზები შეიძლება იყოს როგორც დეჰიდრატაცია, ისე სერიოზული სამედიცინო დარღვევები. ამიტომაც ჰიპოტენზიისას მნიშვნელოვანია დადგინდეს მიზეზი, რა იწვევს თქვენს არტერიულ წნევას, მისი მკურნალობა შესაძლებელი რომ გახდეს.
ქალბატონო შორენა, რა შეიძლება იყოს დაბალი წნევის მიზეზი?
დაბალ არტერიულ წნევას, ისევე როგორც მაღალ არტერიულ წნევას, ძალიან ბევრი გამომწვევი მიზეზი აქვს, რომლებიც შეიძლება პირობითად ორ ნაწილად – მწვავე და არამწვავე მიზეზებად დავყოთ. პირველ რიგში, მწვავედ განვითარებული ჰიპოტენზიის მიზეზი შეიძლება იყოს ყველა მწვავედ განვითარებული ინფარქტი, გულის არითმიის უეცარი შეტევა, სისხლდენა, ტრავმული შოკი.
ასევე არსებობს ჰიპოტენზიის გამომწვევი მეორადი მიზეზები, როცა დაბალი წნევა სხვადასხვა დაავადების ნიშანია. პირველ რიგში, ეს არის კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებები, ანემიები (განსაკუთრებით სისხლის მწვავე დაკარგვის შემდგომ განვითარებული), ასევე ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის შესუსტება (ჰიპოთერიოზი), ჰიპოგლიკემიები (შაქრის დაბალი შემცველობა სისხლში). დაბალი წნევა ხშირია ოსტეოქონდროზის დროს, განსაკუთრებით ხერხემლის არტერიების დაზიანების შემდგომ და ქრონიკული ათეროსკლეროზული დაავადების დროს.
არსებობს აგრეთვე დაბალი წნევის ქრონიკული მიზეზები, მათგან უნდა გამოვყოთ ფიზიოლოგიური ჰიპოტენზია, რაც ძალიან ხშირად გვხვდება ფიზიკურად ჯანმრთელ ადამიანებში. ძირითადად ესენი არიან სპორტსმენები, რომელთაც ძალიან ხშირად აღენიშნებათ დაბალი არტერიული წნევა. ეს დაკავშირებულია სხეულის ფიზიკური მუშაობისას ჟანგბადის ეკონომიურ ხარჯვასთან. ისინი ეჩვევიან ფიზიკური დატვირთვის დროს ჟანგბადის ეკონომიურ ხარჯვას და უყალიბდებათ ჰიპოტენზია, მაგრამ ეს არის ფიზიოლოგიური და მას არ სჭირდება მედიკამენტოზური ჩარევა.
დაბალი წნევა ხშირად აქვთ ფიზიკურად არააქტიურ ახალგაზრდებსაც, რა არის ამის მიზეზი?
გარდა ჩამოთვლილი მიზეზებისა, შეიძლება გამოვყოთ ასევე პირველადი სტრესის ან ფიზიკური დაძაბულობის შედეგად გამოწვეული ჰიპოტენზია. ძალიან ხშირად დაბალი წნევა აღენიშნებათ პიროვნებებს, რომელთაც ახასიათებთ ემოციური ლაბილობა, მაგალითად, ახალგაზრდებში დაბალი წნევა ფსიქოლოგიური/ფსიქიკური დაძაბულობის, სტრესის შედეგად შეიძლება განვითარდეს.
სიმპტომები:
ზოგიერთი ადამიანისთვის დაბალი წნევა სხვა ძირითადი პრობლემის მანიშნებელია, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ის მოულოდნელად ეცემა ან ახლავს ისეთი ნიშნები და სიმპტომები, როგორიცაა:
• თავბრუსხვევა
• გულის წასვლა
• ბუნდოვანი მხედველობა ან თვალების დაბნელება
• გულისრევა
• დაღლილობა
• კონცენტრაციის ნაკლებობა
თუ ჰიპოტენზიის მიზეზი არ არის რომელიმე დაავადება, რა რეკომენდაციები არსებობს დაბალი წნევის ასარიდებლად?
ძირითადად ჯანმრთელ პირებში, პირველ რიგში, არ უნდა განვითარდეს დეჰიდრატაცია (გაუწყლოება) – დღის განმავლობაში წყალი უნდა მივიღოთ დიდი ოდენობით. სითხის მიღება განსაკუთრებით არ უნდა დაგვავიწყდეს ფიზიკური აქტივობის დროს, რადგან ამ დროს ორგანიზმმა შეიძლება დიდი რაოდენობის სითხე დაკარგოს ოფლის სახით. ასევე მივიღოთ ნაკლები ალკოჰოლი – სპირტიანი სასმელები იწვევენ დეჰიდრატაციას და ერთმა ჭიქა არაყმაც შეიძლება წნევა საგრძნობლად დაგვიგდოს.
ცხადია, მნიშვნელოვანია ჯანსაღი კვების რაციონი – მრავალფეროვანი საკვები, ძირითადად ხილი, ბოსტნეული, მარცვლეული. მიირთვით ნაკლებად მშრალი საკვები. კარგია ცილოვანი საკვები, რომელიც ორგანიზმში სითხის შეკავებას უწყობს ხელს. ცხოველური ცხიმები ჩაანაცვლეთ მცენარეული ცხიმებით, შეზღუდეთ მარილის მიღება და მიირთვით ადვილად მოსანელებელი პროდუქტები.
ჯანმრთელი ადამიანის შემთხვევაშიც, არ გავაკეთოთ ცუდი სწრაფი მოძრაობა, მაგალითად, ახალგაღვიძებულზე ლოგინიდან სწრაფად არ უნდა წამოვხტეთ, ჯერ წამოვჯდეთ, ჩავისუნთქოთ და მერე წამოვდგეთ, სწრაფმა მოძრაობამ შეიძლება უცებ დააგდოს წნევა.
არ მიირთვათ ერთიანად დიდი რაოდენობის საკვები, მიირთვით ცოტ-ცოტა ულუფები, რომ არ გადაიტვირთოს კუჭ-ნაწლავი. გადამეტებული რაოდენობის საკვების სწრაფად მიღებამ წნევის უეცარი ვარდნა შეიძლება გამოიწვიოს.
უცაბედად წნევის დავარდნის დროს რა შეიძლება მოვიმოქმედოთ?
პირველ რიგში, როცა წნევის უეცარი ვარდნა ხდება, პაციენტი უნდა მოვათავსოთ ჰორიზონტალურად – თავი ქვემოთ, ფეხები მაღლა, რათა არ განვითარდეს სერიოზული კოლაფსი. ამ დროს სისხლის მიდინება უმჯობესდება და ამ ელემენტარულმა მოქმედებამ შესაძლოა პაციენტი მდგომარეობიდან გამოიყვანოს. თუ ცხადია ეს ფიზიოლოგიური კოლაფსია და სხვა მიზეზი არ არის, იგივე მეორადი მიზეზები – გულის, თირკმლის ან ღვიძლის პრობლემების სახით.
წყარო: https://batumelebi.netgazeti.ge/